Tourist Places In Pune : पुणे शहर महाराष्ट्रातील दुसरे मोठे शहर तसेच सांस्कृतिक राजधानी आहे. पुणे शहर महाराष्ट्रातील सर्वात खास पर्यटन स्थळांपैकी एक शहर मानले जाते. समृद्ध इतिहास आणि आधुनिक अद्यतनांचे मिश्रण असलेले हे शहर आपल्या पर्यटकांचे मनोरंजन करण्यात कोणतीही कमी पडू देत नाही.
पुणे या शहराला स्वतःची एक वेगळीच ओळख आहे तसेच या शहराची संस्कृती आणि इतिहास पण आहे. ‘वाड्यांचे शहर’ मानल्या जाणाऱ्या या शहरात जर तुम्ही जायचा विचार करत असाल तर तिथल्या ‘या’ काही प्रसिद्ध ठिकाणांना नक्की भेट द्या.
पुणे शहरातील पर्यटन स्थळे खालीलप्रमाणे आहेत-
01. शनिवार वाडा
आजच्या घडीला शनिवार वाडा हे पुण्यातील एक लोकप्रिय पर्यटनी आकर्षण आहे आणि शनिवार वाड्याचे अवशेष पेशव्यांच्या स्थापत्य पराक्रमाचा पुरावा आहेत. शनिवार वाडा हा पुणे शहरामध्ये स्थित एक ऐतिहासिक तटबंदी आहे. इ.स.१७३२ मध्ये पेशवे घराण्याने शनिवार वाड्याला बांधले गेले होते. शनिवार वाडा हा त्याच्या झपाटलेल्या इतिहासासाठी देखील ओळखला जातो, कारण इ.स.१७७३ मध्ये किशोर पेशवे शासक, नारायणराव यांची तटबंदीच्या आत हत्या करण्यात आली होती तेव्हा हा वाडा एक दुःखद घटनेचे ठिकाण असल्याचे मानले जाते. शनिवार वाडा हे इतिहास प्रेमींसाठी आणि भारतीय स्थापत्यकलेची आवड असलेल्या पर्यटकांसाठी आवश्यक असलेले एक ऐतिहासिक ठिकाण आहे. शनिवार वाड्याचा समृद्ध इतिहास तसेच या वाड्यातील प्रभावी अवशेषामुळे हा वाडा पुण्यातील एक अद्वितीय व एक आकर्षक पर्यटन स्थळ म्हणून ओळखले जाते.
02. आगा खान पॅलेस
आगा खान पॅलेस गांधी मेमोरिअल सोसायटीचा खास इटालियन बनावटीचा पॅलेस आहे. ब्रिटीश राजवटीमध्ये या पॅलेसचा उपयोग भारत छोडो आंदोलनात सहभागी झालेल्या महात्मा गांधी, कस्तूरबा गांधी आणि महादेव भाई यांच्यासाठी तुरूंग म्हणून या पॅलेसचा वापर करण्यात आला होता. आगा खान या पॅलेस मध्ये कस्तुरबा गांधी आणि महादेव भाई यांनी याच पॅलेसमध्ये शेवटचा श्वास घेतला होता, असेही म्हटले जाते. या पॅलेसमध्ये त्यांचे स्मारकदेखील तुम्हाला बघायला मिळेल.
03. लाल महल
पुणे शहराच्या मध्यभागी असलेला पुण्यातील ऐतिहासिक वास्तूंपैकी एक महल म्हणजे लाल महाल आहे. या महल मध्ये श्री छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे वास्तव्य होते. पुण्यामध्ये आल्यावर छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे बालपण लाला महल या वास्तूत गेले आहे असेही म्हटले जाते. याच महल मध्ये त्यांनी स्वराज्याचे धडे गिरवले आणि त्यानंतर स्वराज्य हिसकावू पाहणाऱ्या शाहिस्तेखान याची बोटे देखील शिवाजी महाराजांनी याच महलात छाटली होती. लाल महलची पुर्नबांधणी सध्या पुणे महानगरपालिकेने केली आहे. त्यामुळे आताची ही वास्तू एक प्रेक्षणीय स्थळ म्हणून नक्की पाहण्यासारखी आहे.
04. सारसबाग
सारसबाग हे पुणे शहरातील स्वारगेट येथे आहे. हिरवीगार झाडे आणि फुलझाडांनी नटलेली ही बाग पुणे शहराची शान वाढवत आहे. या बागेत एक छोटे तळे असून त्यामध्ये एक गणपतीचे मंदिर आहे. या गणपतीच्या मंदिराला तळ्यातला गणपती या नावाने ओळखले जाते. या बागेत व्यायाम आणि बोटींगसाठी चांगली सूव्यवस्था करण्यात आली आहे. सारसबाग मध्ये लहान मुलांना खेळण्यासाठी छोटी फुलराणी नावाची एक रेल्वेदेखील उपलब्ध आहे. त्यामुळे जर तुम्ही तुमच्या लहानमुलांना घेऊन पुण्यात जाणार असाल तर पुणे शहरातील सारसबाग येथे नक्की भेट द्या.
05. राजीव गांधी प्राणी संग्रहालय
कात्रजमधील राजीव गांधी प्राणी संग्रहालयाला,राजीव गांधी प्राणी उद्यान म्हणूनही ओळखले जाते, हे प्राणी संग्रहालय महाराष्ट्रातील पुणे या शहरामध्ये आहे. राजीव गांधी प्राणी संग्रहालय हे एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ म्हणुन ओळखले जात आहे. या प्राणीसंग्रहालयाने १६५ एकरपेक्षा जास्त क्षेत्र व्यापलेले आहे आणि यात सरपटणारे प्राणी सस्तन प्राणी, पक्षी आणि उभयचर प्राणी यासह विविध प्रकारच्या प्राण्यांचे घर आहेत. प्राणी संग्रहालयातील काही सर्वात लोकप्रिय प्राण्यांच्या प्रदर्शनांमध्ये अस्वल, लायन सफारी, डीअर पार्क ई. अभयारण्य यांचा समावेश होतो. पुण्यातील या प्राणीसंग्रहालयात विविध शैक्षणिक कार्यक्रम आणि क्रियाकलाप देखील उपलब्ध आहेत, ज्यात मार्गदर्शित टूर, प्राणी शो आणि संवर्धन शिक्षण इत्यादी गोष्टी समाविष्ट आहेत. हे प्राणीसंग्रहालय फिरण्यासाठी कमीत कमी तुम्हाला एक दिवस लागेल एवढं मोठं हे संग्रहालय आहे. दिवसभराच्या दगदगीतून निवांतपणा हवा असेल तर या उद्यानाला एकदा अवश्य भेट द्या.
06. पर्वती टेकडी आणि मंदिर
पुणे शहरातील ही एक टेकडी आहे हिला पर्वती टेकडी म्हणून ओळखले जाते. ही टेकडी शहराच्या पश्चिमेकडील काठावर स्थित आहे आणि हे एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळांपैकी एक आहे जे पर्वती मंदिरासाठी ओळखले जाते. येथे हिंदू देव शिवाला समर्पित ऐतिहासिक मंदिर आहे, जे डोंगराच्या शिखरावर आहे. या टेकडी वरील मंदिर १७ व्या शतकात बांधले गेले असे मानले जाते आणि ते मराठा वास्तुकलेचे एक उत्तम उदाहरण आहे. फोटोग्राफी आणि पिकनिकसाठी हे एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. या टेकडीवर देवदेवेश्वर मंदिर आणि राम मंदिरासारखी इतर मंदिरे पण आहेत. हे पर्यटन स्थळ धार्मिक आणि ऐतिहासिक महत्त्व व्यतिरिक्त, स्थानिक आणि पर्यटकांसाठी एक महत्त्वाचे सांस्कृतिक आणि मनोरंजक स्थळ आहे. हे स्थळ हायकिंग, ट्रेकिंग आणि पक्षी निरीक्षणासाठी त्याचप्रमाणे सुंदर दृश्ये आणि शांत वातावरणाचा आनंद घेण्यासाठी सुद्धा अनेक संधी देते.
07. राष्ट्रीय युद्ध संग्रहालय
राष्ट्रीय युद्ध संग्रहालय (NWM) हे पुणे येथील स्थित एक युद्ध संग्रहालय आहे. हे युद्ध संग्रहालय इ.स.१९९७ मध्ये स्थापन करण्यात आले होते आणि ते भारताच्या युद्धांचा आणि लष्करी कारवायांचा इतिहास जतन करण्यासाठी समर्पित आहे. हे युद्ध संग्रहालय पुण्याच्या ऐतिहासिक आणि नयनरम्य किल्ल्यापैकी एक आहे आणि ते २.५ एकर परिसरात पसरलेले आहे. या युद्ध संग्रहालयात लायब्ररी, चित्रपटगृह आणि स्मरणिका इत्यादींचे दुकान देखील आहे. नॅशनल वॉर म्युझियम हे लोकांसाठी खुले आहे आणि ते पुण्यातील एक लोकप्रिय पर्यटन आकर्षण आहे. पुण्यातील हे युद्ध संग्रहालय अभ्यागतांना भारतीय सशस्त्र दलांचे त्याग आणि शौर्याबद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेण्याची आणि देशाच्या लष्करी इतिहासाची सखोल माहिती मिळविण्याची उत्तम संधी प्रदान करते.
08.मुळशी धरण
महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील मुळशी तालुक्यात असलेले धरण हे मुळशी धरण आहे. मुळा आणि मुठा नदीवर हे धरण बांधण्यात आले आहे आणि याचा वापर जलविद्युत निर्मितीसाठी केला जातो. मुळशी धरण हे इ.स.१९२० च्या दशकात बांधले गेले होते आणि ते महाराष्ट्र राज्यातील सर्वात जुन्या धरणांपैकी एक धरण आहे. पुणे शहरापासून ४० किमी अंतरावर हे मुळशी धरण आहे. मुळशी धरण हे पर्यटकांसाठी 12 महिने खुले असते. हे धरण स्थानिक आणि पर्यटकांमध्ये एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. या परिसरात अनेक रिसॉर्ट्स आणि हॉटेल्स उपलब्ध आहेत ज्यात धरणाला भेट देणाऱ्या पर्यटकांना राहण्याची सुद्धा सोय आहे.
09. राजा दिनकर केळकर संग्रहालय
भारतातील सर्वात महत्वाचे संग्रहालय म्हणून राजा दिनकर केळकर संग्रहालयाला ओळखले जाते.भारतीय संस्कृती आणि इतिहासात स्वारस्य असलेल्या पर्यटकांसाठी भेट देणे आवश्यक आहे. राजा दिनकर केळकर संग्रहालय हे पुणे येथे आहे. हे संग्रहालय भारताचा सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक वारसा जतन करण्यासाठी समर्पित आहे. राजा दिनकर केळकर यांचे नाव या संग्रहालयाला दिले आहे. भारतीय इतिहासाच्या विविध कालखंडातील शिल्पे, चित्रे, वाद्ये, शस्त्रे आणि दैनंदिन वस्तूंसह २०००० हून अधिक कलाकृतींचा एक विशाल संग्रह या संग्रहालयात तुम्हाला बघायला मिळेल.
10. सिंहगड किल्ला
सिंहगड किल्ला हा पुणे शहराजवळ असलेला एक डोंगरी किल्ला आहे. सतराव्या शतकातील या सिंहगड किल्ल्याचा मोठा इतिहास आहे आणि हा किल्ला अनेक लढायांचे ठिकाण आहे. हा किल्ला ट्रेकिंग आणि हायकिंगसाठी एक लोकप्रिय ठिकाण सुद्धा आहे. पुण्याच्या नैऋत्येस सुमारे ३३०० फूट उंचीवर आणि सुमारे २५ किलोमीटर अंतरावर डोंगरमाथ्यावर वसलेला हा किल्ला आहे. सिंहगड किल्ला ट्रेकिंग आणि हायकिंगसाठी एक लोकप्रिय ठिकाण आहे त्यात अनेक मंदिरे आणि इतर ऐतिहासिक वास्तू आहेत जसे की: मराठा योद्धा तानाजी मालुसरे यांची समाधी,तानाजी स्मारक, कल्याण दरवाजा, किल्ल्याचा मुख्य दरवाजा आणि अमृतेश्वर मंदिर इत्यादी.
